Rode Ondernemers in de PvdA

Verslag van het bezoek van de Rode Ondernemers en de PvdA werkgroep Sociaal Ondernemen aan het Europese congres Social Entrepreneurs: Have Your Say op 16 en 17 januari 2014 in Straatsburg.

Over het congres

We hebben te maken met problemen op sociaal, economisch en ecologisch gebied. Burgers, ondernemers en beleidsmakers proberen met soms verrassende oplossingen die problemen het hoofd te bieden. De opkomst van sociaal ondernemerschap sluit daarbij aan. Have Your Say! brengt betrokkenen uit alle EU-landen samen om te bediscussiëren hoe zij sociaal ondernemerschap kunnen stimuleren en faciliteren.

15 januari

We werden ontvangen op het Europees Parlement door Thijs Bierman en Bernard Naron. Later op de avond spraken we met Judith Merkies. We hoorden onder andere dat er zojuist een nieuwe wet was aangenomen in het Europees parlement over aanbesteden. Nederland wijst vaak naar Europese regels als argument waarom sociaal aanbesteden niet zou kunnen. Maar dit zou niet terecht zijn. Nederland voegt er juist belemmerende regels aan toe. Er moet eens goed uitgezocht worden hoe het nu precies zit. Agendapunt voor de PvdA?

We waren uitgenodigd voor het Social Enterprise café georganiseerd door Social Enterprise NL voor de Nederlandse bezoekers aan het congres. Duidelijk werd dat Nederland achterloopt als het gaat om (het stimuleren van) sociaal ondernemerschap. We zijn benieuwd wat we kunnen leren van andere landen en het Europees beleid.

16 januari

Donderdag vroeg op voor het welkomstwoord van de burgemeester van Straatsburg op de eerste dag van het congres. Daarna hoorden we verschillende hoogwaardigheidsbekleders vertellen hoe belangrijk ze sociaal ondernemen vonden en hoe uniek het congres wel niet was met 2000 deelnemers, waaronder ook veel sociaal ondernemers. Meerdere keren werd benadrukt waarom sociaal ondernemen juist nu in deze crisistijd bevorderd moet worden. Sociaal ondernemers zetten niet primair in op winstmaximalisatie maar op maatschappelijke winst. Zij kunnen een rol spelen in een rechtvaardige economische groei als zij vertrouwen krijgen middels het verstrekken van lange termijn-investeringen. Sociale ondernemingen leveren een belangrijke bijdrage aan de EU 2020-strategie voor een sterke en duurzame economie met veel werkgelegenheid. Aan een toekomst met waardigheid. Daar komt nog bij dat sociale ondernemingen beter bestand (zouden) zijn tegen de crisis dan andere bedrijven.

17 januari

Vrijdag opnieuw de dag gestart met toespraken van hoogwaardigheidsbekleders. Ook president Hollande stond op het programma, maar hij liet het helaas afweten. Er was iets met een vriendin ofzo. Wij woonden een goede paneldiscussie bij met o.a. de Italiaanse minister van Labour en Social Policies over de vraag wat er nodig is om sociaal ondernemerschap de komende vijf jaar te bevorderen. Startpunt was een visie van de British Council op social enterprises in 2020. De visie werd nauwelijks toegelicht, maar is wel degelijk interessant ook voor visievorming door de Rode Ondernemers. De nu nog sterk gescheiden werelden van sociaal ondernemers en ondernemers die veel doen aan MVO, komen in deze visie nl. steeds dichter bij elkaar (lees).

Nederland loopt dan wel achter, maar dat betekent niet dat andere landen hun zaakjes op orde hebben. Zelfs niet als ze een Minister voor Social and Solidarity Economy hebben, zoals Frankrijk. Niet al onze vragen konden daarom beantwoord worden. Sociaal ondernemerschap riep ook bij de experts nog allerlei discussies op. Want wat is het nu precies, gaat het alleen om bedrijven die speciaal zijn opgericht om sociale impact te generen (in theorie wel ja!), waarom zou een label nodig zijn, mag je nu wel/niet winst maken als sociaal ondernemer, en als je het doet waarom zou je niet zelf mogen bepalen hoeveel je daarvan weer in het bedrijf steekt? Zo maar wat zaken waar flink over werd gediscussieerd.

Maar was men het dan helemaal niet eens met elkaar? Jawel, over een aantal belangrijke zaken was men het wel degelijk eens:

• Impact van sociale ondernemingen goed kunnen meten is heel belangrijk om zichtbaar te maken wat ze opleveren. Niet alleen meten in termen van geld, maar ook in termen van welzijn en duurzaamheid.
• Sociale economie mag geen aparte economie worden, er is geen sociale en asociale economie. We moeten met elkaar van de economie een sociale economie maken: met ondernemers, de overheid, stichtingen, etc. En voorkomen dat de overheid functies van de verzorgingsstaat overlaat aan sociaal ondernemers zonder dat er garanties zijn dat alle burgers worden bereikt. Het is belangrijk dat het ondernemers mogelijk wordt gemaakt om te experimenteren met nieuwe business modellen. Maar het gaat ook om het goed repliceren van succesvolle concepten. Bij het eerste hoort fouten maken erbij, bij het tweede is dat minder aan de orde en is de financiering ook anders.
• Veel sociaal ondernemers ervaren blokkades als zij met nieuwe ideeën maatschappelijke problemen willen oplossen en het systeem willen verbeteren. Zij kunnen dat ook niet alleen, want: “The old is not old enough to die, and the new is not strong enough to win”. Er is een Europees ecosysteem nodig om sociaal ondernemerschap te stimuleren, maar wel met maatwerk binnen elk land.

Aan het eind van het congres werd de Strasbourg Declaration [link] bekend gemaakt: een roadmap met actiepunten om de groei van sociale ondernemingen in Europa te bevorderen. Voor meer informatie