Rode Ondernemers in de PvdA

Over een roestige caravan en een nieuwe camper

Vriend en vijand zijn het er over eens: het ontslagrecht is verouderd en aan vernieuwing toe. Het systeem is in de loop der jaren hier en daar wat aangepast, maar nooit echt hervormd. Een belangrijk deel van de regelgeving stamt zelfs nog uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog. Volgens prof. Grapperhaus is het ontslagrecht als de roestige caravan in de achtertuin van zijn oom en tante. Ieder jaar kijken ze ernaar, steggelen ze om hem weg te doen of op te knappen en besluiten er vervolgens niets mee te doen. Terwijl de arbeidsmarkt zich verder ontwikkelt, roest de caravan langzaam weg.

De meningen over hoe het ontslagrecht hervormd zou moeten worden lopen sterk uiteen. Een geschikt onderwerp voor een stevige discussie dus. Dit bleek eens te meer tijdens de debatavond op 18 juni 2013, georganiseerd door de Rode Ondernemers in de Kunthal KAdE in Amersfoort. John Kerstens (Tweede Kamerlid PvdA), Catelene Passchier (vice-voorzitter FNV) en Ferdinand Grapperhaus (Kroonlid SER en bijzonder hoogleraar aan Maastricht University) grepen deze avond aan om hun visies te delen en de degens te  kruisen. Uit eigen gelederen nam Martijn de Kort (eigenaar van kappersketen Yes-salons) deel aan het discussiepanel, waarbij hij als spokesman van het MKB de praktische bezwaren tegen het bestaande ontslagrecht en de voorgenomen wijzigingen aan de orde stelde. De discussie werd in goede banen geleid door de debatleider Jan van der Steenhoven (advocaat en bestuurslid van de Rode Ondernemers).

John Kerstens trapte de discussie af en gaf aan dat er een breed draagvlak voor wijziging van het ontslagrecht bestaat. Niet voor niets sloten de sociale partners in april 2013 het sociaal akkoord met daarin ondermeer de afspraak over ‘herordening van de ontslagbescherming’. In feite een nieuwe camper, die de roestige caravan zal moeten vervangen. Als het aan de sociale partners ligt, komt er een wettelijk gereguleerde transitievergoeding voor iedereen die gedwongen wordt ontslagen. Met een correctiemogelijkheid door de rechter bij ernstige verwijtbaarheid. De vergoeding wordt gemaximeerd op € 75.000 of een jaarsalaris bij een hoger inkomen. Inspanningen van de werkgever in het kader van werk-naar-werk kunnen in mindering worden gebracht op de vergoeding. De twee routes, ontslagvergunning (BBA) en Kantonrechter, blijven bestaan maar krijgen een meer dwingend karakter: UWV bij reorganisaties en langdurige ziekte, en de rechter in geval van persoonlijke redenen.

Grapperhaus op zijn beurt pleitte voor afschaffing van de BBA-route en rechtsbescherming door een ontslagvergoeding. In feite wat nu ook al in de praktijk gebeurt, waar het in wezen altijd op de hoogte van de vergoeding aankomt en niet zozeer op een preventieve ontslagtoets. Een aangepaste formule om de vergoeding te berekenen zou uitkomst moeten bieden. Grapperhaus benadrukte dat in zijn visie de werknemer, anders dan in het sociaal akkoord, volledig vrij moet zijn om zelf te bepalen hoe hij de vergoeding wil besteden. Geen verplichte scholing of outplacement. Passchier gaf vervolgens aan dat op basis van het sociaal akkoord de vergoeding in principe ook ter vrije beschikking van de werknemer zal staan, tenzij daarover specifieke afspraken worden gemaakt in de CAO. Daarin kunnen afspraken worden gemaakt over werk-naar-werk fondsen.

De panelleden waren het erover eens dat de vrees voor een toename aan procedures, mede door de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan, onterecht is. Met duidelijke regels weten partijen waar ze aan toe zijn. Dan hoeft er niet te worden geprocedeerd, tenzij er sprake is van een uitzonderlijke situatie.

De Kort deelde zijn zorg dat het nieuwe voorstel met name voor het MKB ongunstig zal uitpakken. Geld en tijd, dat werkgevers investeren in scholing en begeleiding van hun werknemers, zullen een matigende werking op de transitievergoeding hebben. Nu heeft juist het midden en kleinbedrijf niet de (financiële) middelen en tijd om veel in scholing en functioneringsgesprekken te investeren. Passchier benadrukte dat wel degelijk rekening is gehouden met de belangen van het MKB. Door het instellen van sectorale commissies bij CAO, welke commissies in plaats van het UWV over ontslag kunnen oordelen, zou meer maatwerk voor het MKB mogelijk moeten zijn. De panelleden werden het niet eens over de praktische invulling en de haalbaarheid daarvan. Er was ook de nodige scepsis vanuit de zaal voor de nieuwe plannen. Maar op hoofdlijn was de meerderheid van de zaal het er wel over eens dat het goed zou zijn wanneer er 1 ontslagroute zou komen, een wettelijke gereguleerde ontslagvergoeding en een beperking van het flexwerken.

Helaas bleek anderhalf uur te kort om in detail verder te discussiëren. Bovendien wachtte de borrel. Hier en daar werd nog fel verder gediscussieerd met een biertje of wijntje in de hand. Anderen vonden het mooi geweest en genoten nog van de eerste echte zomerse dag en bespraken de nieuwe bierflesjes van Heineken. Ook over die hervorming waren de meningen verdeeld.